කෘෂිකර්මාන්තය ශතවර්ෂ ගණනාවක් තිස්සේ ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයේ මූලික අංශයක් වී ඇති අතර, ජාතියේ ශ්‍රම බලකායෙන් 30% කට ආසන්න ප්‍රමාණයකට දායක වෙමින් එහි දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට (GDP) සැලකිය යුතු දායකත්වයක් සපයයි. එහි ප්‍රධාන භූමිකාව තිබියදීත්, කෘෂිකාර්මික අංශය බොහෝ විට ආයෝජන සහ නවෝත්පාදන සම්බන්ධයෙන් කාර්මික සහ සේවා අංශ විසින් යටපත් කර ඇත. මෙම අසමතුලිතතාවය, ණය සඳහා දුර්වල ප්‍රවේශය, අකාර්යක්ෂම සම්පත් වෙන් කිරීම සහ ගොවීන් අතර සීමිත මූල්‍ය සාක්ෂරතාව ඇතුළු පද්ධතිමය අභියෝගවලට තුඩු දී ඇත.
කෘෂිකාර්මික මූල්‍ය හා ගිණුම්කරණය මෙම ප්‍රශ්නයේ කේන්ද්‍රය වේ. නිසි මූල්‍ය කළමනාකරණයක් මඟින් ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීමට, තිරසාර පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීමට සහ සමස්ත ලාභදායිතාව වැඩිදියුණු කිරීමට ගොවීන් සවිබල ගැන්විය හැකිය. මෙම ලිපිය මඟින් ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික මූල්‍ය හා ගිණුම්කරණයේ තත්ත්වය හා එහි අභියෝග, පවතින විසඳුම් සහ අංශයේ නවීකරණය සඳහා ඉදිරි මාවත ගවේෂණය කරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තයේ ආර්ථික වැදගත්කම
සහල්, තේ, පොල්, රබර් සහ කුළුබඩු ඇතුළු ප්‍රාථමික නිෂ්පාදන රැසක් සමඟින් ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තය, විවිධාංගීකරණයකින් යුතු අංශයක් වේ. මෙම භෝග දේශීය ඉල්ලුම සපුරාලීම පමණක් නොව අපනයන සඳහා සැලකිය යුතු දායකත්වයක් සපයයි. විශේෂයෙන් තේ, විදේශ විනිමය ඉපැයීම්වලින් සැලකිය යුතු කොටසක් සඳහා දායක වේ. මීට අමතරව, කෘෂිකර්මාන්තය ආහාර සුරක්ෂිතතාව සහතික කරයි, ග්‍රාමීය ප්‍රජාවන් නඩත්තු කරයි, සහ දරිද්‍රතාවය අවම කිරීම සඳහා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
කෙසේ වෙතත්, කෘෂිකාර්මික අංශය එහි වර්ධනයට බාධා කරන යම් යම් අකාර්යක්ෂමතාවයන්ට මුහුණ දී ඇත. ඛණ්ඩනය වූ ඉඩම් හිමිකම, යල් පැන ගිය ගොවිතැන් ක්‍රම සහ දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම් වැනි ගැටලු මෙම අකාර්යක්ෂමතාව උග්‍ර කරයි. මෙම අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා දැනුවත් තීරණ ගැනීමට සහ සම්පත් ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කිරීමට ගොවීන්ට සහාය වීම සඳහා ඉලක්කගත මූල්‍ය සහ ගිණුම්කරණ උපාය මාර්ග මහත් සේ උපකාරී වේ.
කෘෂිකර්මාන්තයේදී ගිණුම්කරණයේ කාර්යභාරය
කෘෂිකාර්මික කටයුතුවල පිරිවැය, ආදායම් සහ ලාභ සොයා බැලීම සඳහා නිසි ගිණුම්කරණය අත්‍යවශ්‍ය වේ. කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ කුඩා පරිමාණ ගොවීන් විධිමත් වාර්තා පවත්වාගෙන නොයන අතර, එය මූල්‍යකරණය සුරක්ෂිත කිරීමට හා දැනුවත් තීරණ ගැනීමට ඇති හැකියාවට බාධා පමුණුවයි.
- පිරිවැය ගිණුම්කරණය
බීජ, ශ්‍රමය සහ ප්‍රවාහනය වැනි නිෂ්පාදන පිරිවැය හඳුනා ගැනීම සහ කළමනාකරණය කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. කෙසේ වෙතත්, ගිණුම්කරණ භාවිතයන් පිළිබඳ දැනුම නොමැතිකම බොහෝ විට නිෂ්පාදන පිරිවැය හඳුනා ගැනීම සහ කළමනාකරණ අකාර්යක්ෂමතාවයන්ට හේතු වේ. - නිසි වාර්තා තැබීම
නිසි වාර්තා තැබීම ගොවීන්ට ඔවුන්ගේ ආදායම සහ වියදම් නිරීක්ෂණය කිරීමට, ලාභදායී ක්‍රියාකාරකම් හඳුනා ගැනීමට සහ ආයෝජන පිළිබඳ දැනුවත් තීරණ ගැනීමට ඉඩ සලසයි. අවාසනාවකට, ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ කුඩා පරිමාණ ගොවීන්ට විධිමත් ගිණුම්කරණ ක්‍රම නොමැත. මෙම පරතරය ඔවුන්ගේ මූල්‍ය ස්ථාවරත්වයට බලපානවා පමණක් නොව ආයතනික ණය ලබා ගැනීමට ඇති හැකියාව ද සීමා කරයි. - බදු අනුකූලතාව
බදු අනුකූලතාවය කෘෂිකාර්මික ගිණුම්කරණයේදී අත්‍යවශ්‍ය වන තවත් අංශයකි. ශ්‍රී ලංකාව තුළ කෘෂිකාර්මික ආදායම සාමාන්‍යයෙන් බදුවලින් නිදහස් කර ඇති අතර, සැකසුම් සහ අපනයනවලට සම්බන්ධ කෘෂි ව්‍යාපාර අගය එකතු කළ බද්ද (වැට්) සහ වෙනත් අයකිරීම්වලට යටත් වේ. එසේම අකාර්යක්ෂම, දුර්වල ගිණුම්කරණ භාවිතයන්, ව්‍යාපාර, දඬුවම්වලට නිරාවරණය කිරීම සහ ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම් අඩාල කිරීමට හේතු විය හැක. - ගිණුම්කරණයේ දී තාක්ෂණය භාවිතය
කෘෂිකාර්මික ගිණුම්කරණයට තාක්ෂණය ඒකාබද්ධ කිරීම ශ්‍රී ලංකාව තුළ අවම මට්ටමක පවතී. ජංගම යෙදුම් සහ මෘදුකාංග වැනි ඩිජිටල් මෙවලම්වලට මූල්‍ය කළමනාකරණය සරල කළ හැකි නමුත්, විශේෂයෙන්ම ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ඒවා සම්මත කර ගැනීම සීමිතය. එනිසා, තාක්ෂණය භාවිතා කිරීමේ අඩුව ගිණුම්කරණ අකාර්යක්ෂමතාවයන්ට හේතු වන අතර තරඟකාරිත්වය ද අඩු කරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික මූල්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ පවතින අභියෝග - ණය සඳහා ඇති සීමිත ප්‍රවේශය
ශ්‍රී ලාංකේය ගොවීන්ට ඇති එක් ප්‍රධාන බාධාවක් වන්නේ ප්‍රමාණවත් සහ දැරිය හැකි ණය ලබා ගැනීමයි. සාමාන්‍යයෙන් මූල්‍ය ආයතන, කෘෂිකර්මාන්තය යනු අවදානම් සහිත කාලගුණික රටාවන් සහ වෙළඳපල උච්චාවචනයන් මත යැපීම හේතුවෙන් බොහෝ විට විශ්වාස කළ නොහැකි ආයෝජනයක් ලෙස සලකයි. මෙනිසා විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තයේ කොඳු නාරටිය වන කුඩා වතු හිමියන් සඳහා ණය ලබා ගැනීමේ හැකියාව සීමා කරයි. - ඉහළ පොලී අනුපාත
කෘෂිකාර්මික ණය සඳහා සහනාධාර ලබා දීමට රජය මැදිහත් වුවද, බොහෝ ගොවීන් සඳහා පොලී අනුපාත ඉහළ මට්ටමක පවතී. මෙය ඔවුන්ව ණය චක්‍රවල සිරකරමින් අධික පොලියක් අය කරන අවිධිමත් මුදල් ණය දෙන්නන් වෙත හැරවීමට හේතු වේ. - දේශගුණික අවදානම්
දේශගුණික විපර්යාස කෘෂිකාර්මික මූල්‍යකරණයට සංකීර්ණතා රාශියක් එක් කර ඇත. අද වන විට ගංවතුර සහ නියඟ වැනි ආන්තික කාලගුණික තත්ත්වයන් එන්න එන්නම වැඩි වී ඇති අතර, එමනිසා ණය ගෙවීමට අපහසු තත්වයකට ගොවීන් පත්වේ. එලෙස අනපේක්ෂිත අවදානම්වලට ගොදුරු විය හැකි අංශයකට ණය දීම සම්බන්ධයෙන් මූල්‍ය ආයතන කල්පනාකාරී වන අතර, ඒ හේතුව නිසා එහි ආයෝජනය අඩු කරයි. - අවිධිමත් ණය දීම
බොහෝ ගොවීන් අවිධිමත් මුදල් ණය දෙන්නන් මත විශ්වාසය තබති, අවිධිමත් මුදල් ණය දෙන්නන් අධික පොලී අනුපාත අයකරමින් ගොවීන් ණය චක්‍රවල සිරකරති. - අකාර්යක්ෂම සහනාධාර වැඩසටහන්
සහනාධාර ලබා දීම මඟින් පිරිවැය අඩු කිරීම අරමුණු කර ඇති නමුත්, බොහෝ විට ඒවායේ විනිවිදභාවයක් සහ කාර්යක්ෂමතාවක් නොමැතිකම නිසා, සහනාධාර වැඩසටහන් සම්පත් වැරදි ලෙස බෙදා හැරීමට හේතු වී ඇත.
ප්‍රතිපත්තිමය මැදිහත්වීම් සහ මූල්‍යමය විසඳුම්
කෘෂිකාර්මික අංශය මුහුණ දෙන අභියෝග හඳුනා ගනිමින් ශ්‍රී ලංකා රජය මූල්‍ය ප්‍රවේශය වැඩිදියුණු කිරීමට සහ මූල්‍ය කළමනාකරණය ශක්තිමත් කිරීමට විවිධ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කර ඇත.
කෘෂි-පශු සම්පත් සංවර්ධන ණය යෝජනා ක්‍රමය වැනි විශේෂිත ණය යෝජනා ක්‍රම හඳුන්වාදීම එවැනි එක් මැදිහත්වීමක් වේ. මෙම වැඩසටහන් යාන්ත්‍රිකකරණය, බෝග විවිධාංගීකරණය සහ වාරි පද්ධති ස්ථාපනය වැනි විශේෂිත ක්‍රියාකාරකම් සඳහා අඩු පොලී ණය ලබා දෙයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම යෝජනා ක්‍රම බොහෝ ගොවීන්ට ප්‍රතිලාභ ලබා දී ඇති නමුත්, ඔවුන්ගේ ව්‍යාප්තිය වැඩිදියුණු කිරීම සහ පුළුල් ප්‍රවේශය සහතික කිරීම සඳහා අයදුම් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය විධිමත් කිරීමේ අවශ්‍යතාවයක් පවතී.
ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය ආයතන සහ සමුපකාර ද ණය පරතරය පියවාලීම සඳහා සැලකිය යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. පුළුල් ඇපකරයක් අවශ්‍ය නොවී ගොවීන්ට කුඩා ණය ලබා දීමෙන්, මෙම සංවිධාන ආන්තික කණ්ඩායම්වලට තම ගොවිපලවල ආයෝජනය කිරීමට ඉඩ සලසයි. කෙසේ වෙතත්, ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය ආයතනවල වඩා හොඳ නියාමනයක් අවශ්‍ය වන්නේ මෑත වසරවල ක්ෂේත්‍රය පීඩාවට පත් කර ඇති සූරාකෑමේ ණය දීමේ ක්‍රම වැළැක්වීම සඳහා ය.
කාලගුණය ආශ්‍රිත අලාභ හා සම්බන්ධ අවදානම් අවම කිරීම සඳහා රජය විසින් බෝග රක්ෂණ යෝජනා ක්‍රම ද දියත් කර ඇත. නිදසුනක් වශයෙන්, කෘෂිකාර්මික හා ගොවිජන රක්ෂණ මණ්ඩලය (AAIB) ස්වභාවික විපත් හේතුවෙන් සිදුවන වගා හානි සඳහා ආවරණය ලබා දෙයි. කෙසේ වෙතත්, ගොවීන් අතර සීමිත දැනුවත්භාවය සහ අවිශ්වාසය හේතුවෙන් රක්ෂණය අනුගමනය කිරීම අඩු මට්ටමක පවතී.
කෘෂිකාර්මික මූල්‍ය හා ගිණුම්කරණය සම්බන්ධ සාර්ථක කතා සහ උදාහරණ
එක් කැපී පෙනෙන සාර්ථක කතාවක් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ තේ වතුවල පරිවර්තනයයි. මහා පරිමාණ වතුකරය විසින් වියදම්, ආදායම් සහ ලාභ වඩාත් කාර්යක්ෂමව කළමනාකරණය කිරීම සඳහා උසස් ගිණුම්කරණ ක්‍රම අනුගමනය කර ඇත. නිෂ්පාදන ප්‍රමිති නිරීක්ෂණය කිරීමට, ශ්‍රම පිරිවැය ප්‍රශස්ත කිරීමට සහ අපනයන රෙගුලාසිවලට අනුකූලව පවත්වා ගැනීමට මෙම පද්ධති ඔවුන්ට හැකියාව ලබා දෙයි. එසේම, කුඩා තේ වතු හිමියන්ට ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම් පරිමාණයට ගැලපෙන සමාන පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීමෙන් ප්‍රතිලාභ ලැබිය හැකිය.
හම්බන්තොට දකුණු දිස්ත්‍රික්කයේ ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය ආයතන මගින්, නවීන උපකරණ සඳහා ආයෝජනය කිරීමට ධීවර ජනතාව සවිබල ගන්වා ඇති අතර එමඟින් ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීමට සහ ඉහළ ආදායමක් ලබා ගැනීමට හැකි වී තිබේ. ග්‍රාමීය ප්‍රජාවන් නඟාසිටුවීම සඳහා ඉලක්කගත මූල්‍ය මැදිහත්වීම් සහ නිසි ගිණුම්කරණ පිළිවෙත්වල විභවයන් මෙම උදාහරණ මගින් ඉස්මතු කරයි.
අනාගත අවස්ථා
ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික මූල්‍ය හා ගිණුම්කරණයේ අනාගතය රැඳී ඇත්තේ නවෝත්පාදන සහ සහයෝගීතාව පෝෂණය කිරීම තුළ ය. උදාහරණයක් ලෙස, ශීතාගාර පහසුකම් සහ වාරි පද්ධති වැනි යටිතල පහසුකම් ව්‍යාපෘති සඳහා අරමුදල් සැපයීමේදී රාජ්‍ය-පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්වයට ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කළ හැකිය. පරිසර හිතකාමී ගොවිතැන් පිළිවෙත් සඳහා සහාය වන හරිත මූල්‍යකරණය, තිරසාරත්වය සඳහා වන ගෝලීය ප්‍රවණතා සමඟ සමපාත වන තවත් එක් මාර්ගයකි.
අවසාන වශයෙන්, ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික අංශයේ තිරසාර වර්ධනය සඳහා කෘෂිකාර්මික මූල්‍ය සහ ගිණුම්කරණය අත්‍යවශ්‍ය වේ. සීමිත ණය ප්‍රවේශය, දුර්වල මූල්‍ය සාක්ෂරතාවය සහ දේශගුණික අවදානම් වැනි අභියෝග දිගටම පවතින අතර, ඉලක්කගත මැදිහත්වීම් සහ තාක්ෂණික දියුණුව ඒ සඳහා ඉදිරි මාවතක් සපයයි. දැරිය හැකි ණය සඳහා ප්‍රමුඛත්වය දීම, මූල්‍ය සාක්ෂරතාව ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ නවීන ගිණුම්කරණ පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීම මගින් ශ්‍රී ලංකාවට සිය ගොවීන් සවිබල ගැන්වීමට සහ එහි කෘෂිකාර්මික ආර්ථිකයේ පූර්ණ විභවයන් විවෘත කිරීමට හැකිවනු ඇත.
තවද, ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්, මුල්‍ය ආයතන සහ ගොවීන්ගේ සාමූහික ප්‍රයත්නයන් සියල්ල එකතුවෙන්, ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තය ජාතික සංවර්ධනයට සහ ග්‍රාමීය සමෘද්ධියට අනුබල දෙන වඩාත් ඵලදායී, තිරසාර සහ සියල්ල ඇතුළත් අංශයක් බවට පරිවර්තනය කළ හැකිය.
මූලාශ්‍ර:-
Central Bank of Sri Lanka. (2023). Annual Report.
Food and Agriculture Organization (FAO). (2022). Agriculture in South Asia.
Ministry of Agriculture, Sri Lanka. (2023). Agricultural Development Policy Framework.
Sri Lanka Agrarian Research and Training Institute (ARTI). (2023). Research Reports on Rural Finance.
